1. Zgodnie z kanonami 1251-1252 Kodeksu Prawa Kanonicznego w Środę Popielcową obowiązuje wstrzemięźliwość i post (tzw. post ścisły). Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy powyżej 14. roku życia, a prawem o poście - osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60. roku życia. Nie istnieje natomiast obowiązek uczestniczenia we Mszy świętej.
2. W czasie Mszy dokonuje się obrzędu posypania głowy popiołem (po homilii; na początku Mszy opuszcza się akt pokuty). Popiół jest przygotowywany z gałązek palm lub innych drzew poświęconych w poprzednim roku podczas Niedzieli Palmowej. Akt ten symbolizuje ułomność i przemijalność człowieka, jest znakiem żałoby i pokuty. Zaleca się pielęgnowanie zwyczaju zabierania dla nieobecnych poświęconego popiołu jako znak łączności z całym Kościołem rozpoczynającym okres pokuty. Błogosławieństwo i posypanie głów popiołem może się odbyć poza Mszą św. W takim wypadku dobrze jest poprzedzić błogosławieństwo Liturgią Słowa wyjętą z Mszy św. (śpiew na wejście, kolekta, czytania ze śpiewami). Następuje homilia, błogosławieństwo popiołu i posypanie nim głów. Obrzęd kończy się modlitwą powszechną.
Celebransowi posypuje głowę popiołem inny kapłan, ubrany w komżę bez stuły. W przypadku braku innego kapłana czyni to sam celebrans, stojąc zwrócony w stronę ołtarza i pochylony, posypuje sobie głowę w milczeniu.
Ze względów duszpasterskich można posypywać głowy popiołem (pobłogosławionym dzisiaj) także po Mszach św. w I Niedzielę Wielkiego Postu.
3. Od dziś do niedzieli obchodzi się Kwartalne Dni Modlitw o ducha pokuty. Modlimy się o dobre odprawienie rekolekcji, o pojednanie z Bogiem i bliźnimi. Należy użyć formularza Mszy św. z odpowiednich dni Wielkiego Postu. W wezwaniach modlitwy powszechnej i podczas dodatkowych nabożeństw uwzględnia się stosowne prośby.
4. Aż do uroczystości Zesłania Ducha Świętego używa się II tomu Liturgii Godzin.
5. Okres Wielkiego Postu trwa od Środy Popielcowej do Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek wyłącznie.
Służy on przygotowaniu do obchodu Paschy. Liturgia wielkopostna przygotowuje katechumenów do obchodu Paschalnego Misterium przez różne stopnie wtajemniczenia chrześcijańskiego, a wiernych - przez wspomnienie przyjętego chrztu i pełnienie pokuty.
6. Od Środy Popielcowej do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego włącznie trwa czas zakazany dla uroczystych obchodów weselnych i zabaw.
7. Jeżeli w dniu powszednim Wielkiego Postu w kalendarzu ogólnym przypada wspomnienie jakiegoś świętego, we Mszy św. wolno odmówić kolektę z tego wspomnienia. W Godzinie Czytań po czytaniu patrystycznym podanym na dzień bieżący i jego responsorium można wówczas dodać trzecie czytanie, hagiograficzne (z tekstów własnych), z jego responsorium. Modlitwa końcowa jest o świętym. W Jutrzni i Nieszporach po modlitwie końcowej, opuszczając jej zakończenie, można dodać antyfonę (własną lub z tekstów wspólnych) oraz modlitwę o świętym.
8. We Mszach św. niedziel Okresu Wielkiego Postu opuszcza się śpiew czy recytację hymnu Gloria. Ponadto w oficjum niedzielnym opuszcza się Te Deum.
9. We wszystkich Mszach św. i w Liturgii Godzin opuszcza się Alleluja - w aklamacji przed Ewangelią, w hymnach, antyfonach i na początku poszczególnych Godzin.
10. W okresie Wielkiego Postu nie ozdabia się kwiatami ani głównego, ani bocznych ołtarzy. Instrumenty muzyczne można stosować wyłącznie dla podtrzymania śpiewów. Wyjątkami są: IV Niedziela Wielkiego Postu (tzw. Laetare), święta i uroczystości.
11. Nie można odprawiać Mszy wotywnych i żałobnych, tzw. codziennych. W dni powszednie dozwolone są Msze żałobne w pierwszą rocznicę zgonu, po otrzymaniu wiadomości o śmierci i przy ostatecznym pogrzebaniu zmarłego. W niedziele wolno odprawiać Msze tylko według formularza niedzielnego.
12. Jeśli w okresie Wielkiego Postu udziela się sakramentu małżeństwa, duszpasterze powinni przypomnieć nowo zaślubionym, aby respektowali specjalny charakter okresu wielkopostnego.