Drodzy Bracia i Siostry!
Jako Pasterz Kościoła łomżyńskiego, a jednocześnie jeden spośród Was – urodzony, wychowany oraz wyświęcony na kapłana i biskupa w Diecezji Łomżyńskiej, z radością oraz nadzieją dziękuję Bogu za 90 lat istnienia naszego Kościoła partykularnego, ustanowionego bullą „Vixdum Poloniae Unitas" przez Ojca św. Piusa XI w 1925 roku.
1. Wczoraj
Historia Diecezji Łomżyńskiej jest zapisem żywej wiary oraz troski o zachowanie wartości patriotycznych. Przywołując przeszłość naszego Kościoła partykularnego, przychodzą na myśl słowa Syracha: „należy wspomnieć z wdzięcznością mężów sławnych, którzy przez pokolenia byli wychwalani i stali się dumą swych czasów" (Syr 44, 1.7).
Duchowieństwo i wierni świeccy w sposób szczególny dali świadectwo przywiązania do Kościoła katolickiego w czasie zaborów. Należy podkreślić heroiczną wiarę i przykłady męczeństwa wiernych obrządku greckokatolickiego w XIX wieku, którzy zamieszkiwali Hodyszewo i okolice. Byli oni przemocą włączani przez rosyjskiego zaborcę do Cerkwi prawosławnej. Okres II Wojny Światowej przyniósł duże straty Diecezji Łomżyńskiej. Wielu duchownych i świeckich zostało aresztowanych i deportowanych do obozów pracy i obozów koncentracyjnych. Martyrologium księży naszej Diecezji z okresu wojny wymienia 74 duchownych szczególnie represjonowanych, z których 34 poniosło śmierć z rąk okupantów hitlerowskich i sowieckich. Papież Jan Paweł II, podczas VII pielgrzymki do Ojczyzny – 13 czerwca 1999 roku, dokonał w Warszawie beatyfikacji 108 Męczenników II Wojny Światowej. Wśród nich znalazło się trzech kapłanów z naszej Diecezji: ks. Adam Bargielski, ks. Michał Piaszczyński, ks. Antoni Zawistowski oraz osoba świecka Marianna Biernacka. Do heroicznych świadków wiary należy też Sługa Boży Stefan Kardynał Wyszyński, który w kazaniu podczas uroczystości Tysiąclecia Chrztu Polski w Łomży, 7 sierpnia 1966 roku, mocno podkreślał, że jest synem Ziemi Łomżyńskiej. Wspominamy także wielu męczenników świeckich pochodzących z naszej Diecezji.
Kościół Łomżyński przeżywał w swojej historii wiele uroczystości mających charakter duchowy, duszpasterski czy ogólnokościelny. Warto wspomnieć obchody Tysiąclecia Chrztu Polski, kongresy eucharystyczne, obrady Konferencji Episkopatu Polski czy nawiedzenie kopii cudownego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Na uwagę zasługują prace I Synodu Diecezji Łomżyńskiej – stanowiącego prawo partykularne, który zakończył się w 2005 roku. Okres po Soborze Watykańskim II był czasem zakorzeniania się ruchów kościelnych, z których pierwszym był Ruchu Światło – Życie.
Do najważniejszych dat naszej historii zaliczamy wizytę w Łomży Ojca Świętego Jana Pawła II, w dniach 4 – 5 czerwca 1991 roku. Następca św. Piotra sprawował Eucharystię z udziałem tysięcy wiernych przy kościele pw. Miłosierdzia Bożego, dokonał koronacji Wizerunku Matki Bożej Łomżyńskiej, nazwaną Matką Pięknej Miłości, pobłogosławił Dom Wspólnoty Kapłańskiej i gmach Wyższego Seminarium Duchownego. Międzynarodowe znaczenie posiadała Liturgia Słowa w Katedrze Łomżyńskiej. Doszło wtedy do spotkania Papieża ze Wspólnotą Litewską zamieszkałą w Polsce oraz Episkopatem Litwy i Litwinami przybyłymi ze swojego kraju.
2. Dzisiaj
Jaka jest teraźniejszość naszej wspólnoty lokalnej, osadzonej w pięknym klimacie ducha, historii, sztuki i kultury Podlasia, Kurpi i Mazowsza? Więź z Bogiem umacnia się w naszych rodzinach, które z odwagą i wytrwałością spełniają rolę Domowego Kościoła, stając się szkołami wiary, nadziei i miłości. Dzięki temu są również miejscem rodzenia się powołań do kapłaństwa i życia konsekrowanego.
Żywy Kościół budują prezbiterzy. Przywołując po raz kolejny Księgę Syracha, który mówi, że „czyny mężów pobożnych i cnoty nie zostały zapomniane, pozostają one z ich potomstwem, dobrym dziedzictwem są ich następcy „ (Syr 44, 10), pragnę zauważyć, że przez dziesięciolecia mówiło się o swoistym profilu duchowym kapłana łomżyńskiego. Każdy z nas zachowuje w żywej pamięci biskupów i kapłanów, którzy stanęli na drogach wzrostu naszej wiary. Ogromny szacunek budzi przykład pracy i życia starszych księży, wychowywanych w poczuciu szczególnego obowiązku wobec posługi duszpasterskiej, szacunku wobec przełożonych oraz pilności w sprawowaniu liturgii i posługi w konfesjonale. Z nadzieją patrzę równocześnie na gorliwość młodych pokoleń kapłanów. Biorąc pod uwagę zmieniający się wraz z przemianami społecznymi stosunek do księdza i skalę trudności posługi w laicyzującym się środowisku, zachęcam ich do kapłańskiej świętości i niestrudzonego poszukiwania metod dotarcia do serc wiernych, a szczególnie młodzieży.
Niezastąpioną rolę w życiu Diecezji i parafii pełnią wierni świeccy, aktywnie zaangażowani w pracę ruchów i stowarzyszeń, bractw i kół różańcowych. Dzięki poczuciu odpowiedzialności za losy Ewangelii niosą oni światło wiary tam, gdzie nie może dotrzeć kapłan. Z biegiem lat widać coraz bardziej ich zaangażowanie i współtworzenie dzieł diecezjalnych. Powstaje wiele inicjatyw o charakterze społecznym, religijnym czy ewangelizacyjnym, animowanych od początku do końca przez osoby świeckie. W szczególny sposób chcę im podziękować za posługę na rzecz Diecezji Łomżyńskiej, jak również za prowadzenie, w oparciu o swój charyzmat, ewangelizacji oraz formacji i katechezy dorosłych.
3. Jutro
Ojciec św. Benedykt XVI, za swoje podstawowe powołanie uznawał „umacnianie braci w wierze" (por. Łk 22, 32). Papież pisał: „od początku mojej posługi Piotra przypominałem o potrzebie odnalezienia drogi wiary, aby ukazać coraz wyraźniej radość i odnowiony entuzjazm spotkania z Chrystusem". Takie jest też i moje zadanie jako Pasterza Diecezji na kolejne lata w stosunku do Was Bracia i Siostry. Zachęcam, przynaglany Ewangelią, byście mocno trwali w wierze, przekazywanej przez pokolenia w naszym Świętym Kościele Łomżyńskim. Dziękuję wszystkim, zawsze obecnym w kościele, za gorliwość i wierność.
Pragnę też, z całego serca, by umocnili się w wierze Ci, którzy mają wątpliwości, bądź utracili ewangeliczny sens życia. Potrzeba zatem naszego świadectwa życia i świadectwa słowa, aby Ci którzy uznają się za niewierzących lub agnostyków, dzięki łasce Bożej, dostrzegli piękno wiary i jej znaczenie w życiu osobistym i społecznym.
Dziewięćdziesiąta rocznica utworzenia Diecezji Łomżyńskiej niech stanie się początkiem przygotowania do Jubileuszu stulecia Kościoła łomżyńskiego. W tym czasie, troszcząc się o to co jest owocem naszej historii i tradycji, chcemy na nowo podjąć dzieło ewangelizacji i nowej ewangelizacji, zwłaszcza na poziomie naszych parafii i szkół. Chcemy formować też ewangelizatorów świadomych wyzwań i trudności stojących przed Kościołem współczesnym. Wynika to z faktu, że i my, członkowie naszego Kościoła partykularnego, stajemy przed ważnym pytaniem: jak dotrzeć z Ewangelią do osób z naszych parafii, które nie praktykują i nie chodzą do kościoła, zwłaszcza do młodego pokolenia. Często mamy ich tak wielu w naszych rodzinach. W duchu Ojca św. Franciszka można powiedzieć, że pragniemy, w świecie coraz bardziej zagubionym i żyjącym bez Boga, „zarzucić sieci po drugiej stronie łodzi" czyli znajdować nowe metody ewangelizacji i przeżywać nieustannie „nawrócenie pastoralne". Dlatego na koniec proszę kapłanów, osoby życia konsekrowanego, alumnów, rodziców, młodzież, członków ruchów i stowarzyszeń, wszystkich świeckich, a zwłaszcza osoby chore i w podeszłym wieku o modlitwę. Niech ona doda nam apostolskiego zapału i przyniesie światło rozeznania w odczytywaniu znaków czasu charakterystycznych dla Diecezji Łomżyńskiej.
To wielka radość, że przeżywamy nasz Jubileusz u progu ważnych wydarzeń w Kościele powszechnym i w Kościele w Polsce. Należą do nich 1050. rocznica Chrztu Polski, Rok Miłosierdzia oraz 31. Światowe Dni Młodzieży w Krakowie. Staja się one również szansą, pomocą i metodą do realizacji wymienionych wyżej zamierzeń. W ramach obchodów wspomnianej rocznicy odbywają się różne uroczystości. Zapraszam, miedzy innymi, do Muzeum Diecezjalnego na wystawę okolicznościową ukazującą bogatą historię naszego Kościoła partykularnego, którą tworzyli i tworzą kapłani i wierni świeccy naszej Diecezji.
Wraz z biskupem Tadeuszem i biskupem Stanisławem z serca wszystkim błogosławię, upraszając opieki Matkę Bożą Pięknej Miłości z Łomżyńskiej Katedry.
+ Janusz Stepnowski
Biskup Łomżyński